برداشتن دو گام تا بهبود ارتباط کلامی

چکیده: انسانها ناگزیر از ارتباط با یکدیگر هستند. نخستین ابزاری را که برای ارتباط مستقیم با دیگران می توان به کار گرفت، ابزار ارتباط کلامی است. تقویت این ارتباط سبب می شود تا مخاطب شما بهتر پیام شما را درک کرده و در نتیجه از سوء تفاهم و اشتباهات جلوگیری شود. شما می توانید با رعایت سه گام، ارتباط کلامی خود را تقویت کرده و بهبود بخشید.

تعداد کلمات: 951 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

گام اول: جذاب بودن محتوا

از آنجا که ارتباط معمولا توسط بیان واژه ها و کلمات صورت می گیرد، زیبایی و جذابیت محتوا؛ نقش بسزایی در توجه مخاطب به گفتگو، یادسپاری و تاثیر پذیرفتن از آن دارد.
اگر محتوایی را که انتخاب نمودید، شما را به خود جذب نمود و با دانستن آن، خودتان شور و نشاط پیدا کردید، نیمی از راه را پیموده اید. زیرا شما مطمئنا این محتوا را با شور، هیجان و نشاط بیان خواهید کرد و این از اهمیت بالایی برخوردار است.
یکی دیگر از روش های جذاب کردن محتوا، استفاده از الفاظ و مطالب مثبت در کلام است. مطالب مثبت سبب می شود تا مخاطب با انرژی به مطالب شما توجه کرده و تا پایان؛ همراه شما باشد. لذا سعی کنید از مطالب بدبینانه و منفی در الفاظ خود استفاده نکنید تا سبب بی حوصلگی و بی صبری مستمع نشوید.
توصیه دیگر این است که از جملات ساده، روان، کلمات زیبا، تصویر سازی، حکایات و داستان های دلنشین و همچنین شعر و ضرب المثل در جملات خود استفاده نمایید. این قبیل محتوا سبب دلنشین تر  و دل انگیز شدن بیان شما خواهد شد. همانطور که پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله فرمودند: «رب کلام انفذ من سهام»[1] چه بسا برخی سخنان، از تیر نفوذشان بیشتر است.

گام دوم: نیاز مخاطب

برای اینکه بتوانید تاثیر را کامل نمایید، باید ببینید که مخاطب شما نیز چه موضوع و مطلبی برایش از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز او را دریابید.
برای آنکه به خوبی نیاز مخاطب خود را درک نمائید، باید حداقل از چند مولفه مهم آگاهی یابید:

1. آگاهی از منطقه زندگی.
2. فرهنگ بومی.
3. سطح تحصیلات.
4. شغل و پیشه.
5. سطح درآمد.
6. نوع شخصیت.

شما با آگاهی از این اطلاعات، می توانید بیان خود را با نیازهای مخاطب تطبیق داده و تاثیر کلام خود را افزایش دهید.
البته شاید بتوان مهمترین مولفه تاثیرگذار بر موفقیت ارتباط کلامی با مخاطب را آگاهی از خصوصیات شخصیتی او دانست. با اطلاع یافتن از خصوصیات شخصیتی مخاطب، شما در واقع به نقاط ضعف و نقاط قوت مخاطب خود پی برده و در تاثیرگذاری بر او و تنظیم کلام خود موفق تر عمل خواهید کرد.

آشنایی اجمالی با برخی تیپ های شخصیتی

کمال گرا: به طور مختصر، ویژگی های مهم این افراد از این قرار است: رو راست، صادق، مسئول، جدی، وقت شناس، منظم، بی حوصله، ریزبین و موشکاف.
لذا در برخورد با این افراد، موارد زیر را رعایت کنید:

1. احترام شایسته ای به آنها بگذارید.
2. در قدرتشان شک نکنید.
3. اگر او مدیر شماست کار را به خوبی انجام داده و بیشتر توجه خود را به پایان و نتیجه کار معطوف نمائید.
4. با تصورها و خیالات واهی که وجود خارجی ندارند یا با توجه بسیار به عملکرد نادرست مردم، حوصله آنان را سر نبرید[2].

کمک گرا، مهربان، مهرطلب: این افراد دلسوز، فداکار، سخاوتمند، سازگار، حساس و معاشرتی هستند اما حسود، فضول و بیش از حد متوجه دیگرانند. لذا در برخورد با آن ها:

1. جزئیات را دور نگه دارید.
2. به آنها اجازه مشارکت بدهید.
3. اجازه دهید تا عقیده خود را بیان کنند.
4. مانند یک دوست با آنها برخورد کنید[3].

موفقیت طلب: ویژگی های این افراد شامل: پر انرژی و فعال بودن، پر شور و شوق، هدف گرا، خود بزرگ بین، شهرت طلب، اعتماد به نفس بالا و کم حوصله. جذاب و دوست داشتنی.
در برخورد با این افراد:

1. درباره ایجاد تغییرات لازم عجله نکنید.
2. دلائل خود را به آنان گفته و فرصت دهید تا پرسش های خود را بپرسند.
3. انتظار کار شتاب زده را از آن ها نداشته باشید.

فکور: افرادی با فکر و معقول، حقیقت جو، تحلیل گر، خون سرد، علاقمند دانش و منطقی اما در مقابل؛ افرادی کم احساس، مرموز، و منزوی هستند. در برخورد با این افراد:

1. اگر نیاز به تذکر دادن داشتید، با ملایمت به آنها تذکر بدهید.
2. در آغاز رابطه، با آنها به جزئیات نپردازید.
3. به حریم خصوصی آنها احترام ویژه بگذارید.

همانطور که توجه به شخصیت مستمع از اهمیت بسزایی برخوردار است، توجه به فهم، درک و موقعیت علمی او نیز بسیار مهم است. زیرا چینش کلمات و غنای محتوایی که در برخورد با یک کودک و نوجوان باید داشته باشید، بسیار متفاوت از سطح بیان شما با یک استاد دانشگاه خواهد بود. لذا حتما قبل از آنکه بخواهید با فردی یا جمعی ارتباط برقرار نمائید، از وضعیت علمی و سنی مخاطب خود نیز اطلاع پیدا کنید. پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله فرمودند: «انا معاشر الانبیاء امرنا ان نکلم الناس علی قدر عقولهم»[4] ما پیامبران دستور داریم که به اندازه عقل و شعور مردم (با ایشان) صحبت کنیم.